Nöbetçi Eczaneler
Hasan Çelik
WASHINGTON — ABD Başkanı Donald Trump, konut maliyetlerinin hızla yükseldiği bir dönemde 50 yıllık ipotek (mortgage) planı önerdi. Trump’ın Truth Social platformunda yaptığı paylaşıma göre, planın amacı özellikle genç Amerikalıları ev sahibi olmaya teşvik etmek ve konut ödemelerini daha erişilebilir hale getirmek.
Federal Konut Direktörü Bill Pulte, X (eski Twitter) üzerinden yaptığı açıklamada, yeni ipotek programı için hazırlıkların başladığını doğruladı:
“Başkan Trump sayesinde 50 yıllık ipotek üzerinde çalışıyoruz — bu oyunun kurallarını tamamen değiştirecek bir proje. Amacımız gençler için Amerikan Rüyası’nı yeniden mümkün kılmak.”
Daha Düşük Aylık Ödemeler, Daha Uzun Borç
Fannie Mae’nin ipotek hesaplayıcısına göre, 300.000 dolarlık bir ev için %5 faiz oranı ve %5 peşinatla:
- 15 yıllık sabit ipotek: Aylık 2.254 dolar
- 30 yıllık sabit ipotek: Aylık 1.530 dolar
- 50 yıllık sabit ipotek: Aylık 1.294 dolar
Uzun vadeli plan, aylık ödemeleri düşürse de toplam faiz yükünü artırıyor. Ekonomistler, bu tür kredilerin hane halkı borcunu ömür boyu uzatabileceği konusunda uyarıyor.
Yasal Engeller Var
Ancak planın önünde ciddi hukuki engeller bulunuyor. 2008 mali krizinin ardından çıkarılan Dodd-Frank Wall Street Reformu ve Tüketiciyi Koruma Yasası, federal düzeyde 40 yılın üzerindeki ipotekleri yasaklıyor.
Bu nedenle Trump yönetiminin 50 yıllık planı hayata geçirebilmesi için yeni bir yasal düzenleme veya alternatif bir finansal model geliştirmesi gerekecek.
Bir Beyaz Saray yetkilisi ABC News’e yaptığı açıklamada, “Başkan Trump, sıradan Amerikalılar için konut satın alınabilirliğini artırmanın yeni yollarını sürekli araştırıyor. Herhangi bir resmi politika değişikliği, Beyaz Saray tarafından duyurulacaktır,” ifadelerini kullandı.
Cumhuriyetçilerden de Tepki Var
Bazı Cumhuriyetçi Kongre üyeleri, Trump’ın önerisine sert tepki gösterdi.
Georgia Temsilcisi Marjorie Taylor Greene, sosyal medyada planın vatandaşları ömür boyu borca sürükleyeceğini savundu:
“Konut krizine çözüm olarak 50 yıllık ipotekleri sevmiyorum. Bu sistem bankaları ve inşaatçıları ödüllendirirken, insanlar evlerini ödeyemeden ölecek. Sonsuza dek borçlu kalacaklar!”
Benzer şekilde Kentucky Temsilcisi Thomas Massie de planı eleştirerek, “‘50 yıllık ipotek alın’ demek, ‘hiçbir şeye sahip olmayacaksınız ve bundan hoşlanacaksınız’ demekten farksız” ifadelerini kullandı.
Amerikan Rüyası Uzun Vadeye Yayılıyor mu?
Trump’ın önerisi, konut fiyatlarının rekor seviyelere ulaştığı, özellikle genç kuşakların ev sahibi olma hayalinin giderek zorlaştığı bir dönemde gündeme geldi.
Destekçilerine göre bu plan, kısa vadede alım gücünü artırabilir; ancak eleştirmenlere göre uzun vadede Amerikan Rüyası’nı “ömür boyu borçlanma”ya dönüştürme riski taşıyor.
