Hasan Çelik/Türk USA News
NEW YORK — New York Şehri’nin acil tıbbi müdahale sisteminde alarm zilleri çalıyor. 2025 yılına ilişkin en güncel verilere göre, ambulansların yaşamı tehdit eden acil durumlara ulaşma süresi kayda değer biçimde uzadı. New York İtfaiye Teşkilatı’na (FDNY) bağlı ambulansların bu tür vakalara müdahale süresi ortalama 12,35 dakikaya yükseldi. Bu rakam, 2024 yılındaki 11,87 dakikalık ortalamaya göre ciddi bir artış anlamına geliyor.
Aylık bazda incelendiğinde tablo daha da çarpıcı hale geliyor. Geçtiğimiz Mart ayında ortalama müdahale süresi 11,93 dakika olarak kaydedilirken, bu süre 2024 Mart’ında 11,44 dakikaydı. Şubat ayı verileri de iç açıcı değil; 2024’te 11,59 dakika olan müdahale süresi, bu yıl 13 dakikaya ulaştı. Ocak ayında ise 2024’e kıyasla 11,93 dakikadan 12,76 dakikaya çıkan bir artış kaydedildi.
Gecikmenin Nedenleri Ne?
Belediye Başkanı Eric Adams yönetimi, gecikmelerin ardında birçok nedenin yattığını belirtiyor. Bunlar arasında özellikle dış ilçelerdeki artan trafik yoğunluğu, 911 çağrılarındaki yükseliş ve hastanelerdeki işlem süreleri dikkat çekiyor.
Konuyla ilgili açıklama yapan bir Belediye Binası sözcüsü, “Adams yönetimi, New Yorkluların ihtiyaç duyduğu hayat kurtarıcı hizmetleri zamanında alabilmesini sağlamaya kararlıdır. Sokaklardaki trafik sıkışıklığı ve artan çağrı hacmi gibi bazı faktörler kontrolümüz dışında kalsa da, hastanelerle koordinasyonu artırmak, yoğun bölgelerde verimliliği yükseltmek ve tele sağlık teknolojilerinden faydalanmak gibi yöntemlerle müdahale sürelerini iyileştirmeye çalışıyoruz,” dedi.
Her 911 çağrısı, sistemde sekiz kategoriye ayrılıyor: çağrının alınması, çağrı alıcısının işleme alması, itfaiye ve acil tıp hizmetleri birimlerinin süreci alması ve işleme koyması, sevk edilme ve olay yerine seyahat süresi. Yetkililere göre, en büyük sorun seyahat süresinde yaşanıyor.
Trafik ve Sokak Tasarımı Etkili mi?
Belediye yönetimi, seyahat sürelerini azaltmak amacıyla bazı hastanelerde “hastane irtibat ekipleri” kurduklarını ve bu sayede ambulans dönüş sürelerinin ortalama 7 dakika kısaldığını açıkladı. Ancak şehir genelindeki trafiği etkileyen sokak yeniden tasarımları, ambulansların ilerlemesini ciddi şekilde zorlaştırıyor.
New York Ulaştırma Bakanlığı’nın (DOT) yürüttüğü “NYC Sokak Planı” kapsamında birçok araç şeridi kaldırıldı, yerine bisiklet ve yaya şeritleri eklendi. Bu değişiklikler, yayalar ve bisikletliler için güvenliği artırsa da, bazı durumlarda acil müdahale araçlarının geçişini engellediği gerekçesiyle eleştiriliyor.
Vatandaşlar Endişeli
New Yorklu Tom Gerrish, “Kırmızı ışık kameraları, hız tümsekleri, daralan yollar ve bisiklet şeritleri yüzünden trafik içinden çıkılmaz hale geliyor. İnsanlar artık otobüs şeritlerine bile girmeye korkuyor,” diyerek tepkisini dile getirdi.
Queens’te yaşayan Danielle Aquaviva ise otoimmün bir rahatsızlığa sahip olması nedeniyle özellikle kaygılı. “Bu gecikmeler hayat ile ölüm arasındaki farkı oluşturabilir. Benim gibi kritik müdahale gerektiren bir sağlık durumunuz varsa, ambulansın birkaç dakika geç gelmesi ölümcül olabilir,” dedi.
Sağlık Görevlileri Ne Diyor?
12 yıldır FDNY bünyesinde çalışan bir sağlık görevlisi, sokaklardaki yeni düzenlemelerin ve sürücü davranışlarının ambulansların işini zorlaştırdığını söyledi:
“İnsanlar yol vermiyor veya yanlış yol veriyor. Bazı yollar artık çift şerit değil. Örneğin, Bay Ridge’teki bir cadde tek şeritli hale geldi ve park şeridiyle bisiklet şeridi arasında sıkıştık. Bu şehir genelinde yaşanıyor.”
Ayrıca, yasadışı park etmenin de ciddi bir sorun haline geldiğini belirtti:
“Brooklyn’deki Eighth Avenue örneğinde olduğu gibi, çift park etmiş araçlar nedeniyle geçiş alanı kalmıyor. Ambulanslar neredeyse tamamen ortadaki sarı çizgide ilerlemek zorunda kalıyor.”
DOT Savunmada: “Güvenlik Önceliğimiz”
Ulaştırma Bakanlığı ise projelerinin acil müdahale araçlarını olumsuz etkilemediğini savunuyor. Açıklamada, “Güvenli sokak tasarımları hayat kurtarıyor. Korunan bisiklet yolları ve yaya geçitleri kazaları azaltıyor. Acil müdahale araçları için özel geçiş alanları tanımlı,” ifadeleri kullanıldı.
Ancak şehir genelinde yaklaşık 30 mil uzunluğunda yeni bisiklet şeridi eklenmesi ve bu şeritlerin bazen mevcut araç yollarını daraltması, tartışmaları daha da alevlendirmiş durumda.