Ülke çapında Amerikalılar, Başkan Donald Trump tarafından hafta sonu yürürlüğe giren kapsamlı yeni bir tarife turunun ardından fiyat artışlarına hazırlandıklarını ve alışverişlerini nasıl yapacaklarını yeniden düşündüklerini söylüyor.
Trump Gümrük Tarifesi Kararından Geri Adım Atmadı, Piyasalar Altüst Oldu
Küresel piyasalarda kara pazartesi endişesi hakim. Borsalar satıcılı seyirde ve Fed’den hızlı faiz indirimi beklentileri arttı. Bu şartlarda ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergisi kararlarını tekrar değerlendirmesi beklense de bu beklenti karşılıksız kaldı.
Temel %10 tarifesi, neredeyse tüm ABD ticaret ortakları için geçerli olacak ve küresel ekonomiye yansıması bekleniyor. Tüketim malları, bakkaliye, elektronik, otomobil ve hizmetleri etkileyecek.
Bazı Amerikalılar, hafta sonu yeni tarife turunun yürürlüğe girmesinin ardından fiyat artışlarına hazırlandıklarını ve alışverişlerini yeniden gözden geçirdiklerini ifade ediyor. Perakendeciler ise ithal ürünler ve tedarik zincirleri nedeniyle daha yüksek fiyatlarla karşı karşıya kaldıklarını belirtiyor.
Tarife duyurusu, 2020’de COVID-19 salgınının başlangıcından bu yana borsada en büyük düşüşü tetikledi. Çin, Hindistan ve Vietnam’dan yapılan ithalatlara yönelik daha fazla tarife Çarşamba günü başlayacak.
Bazı alışverişçiler, küresel ticaret gerginliklerinin daha da yüksek maliyetlere yol açabileceği endişesiyle harcamalarını ayarlamaya çalışıyor. “Bu tarifeler herkes için talihsiz.” diyen Jibril Die, bu durumu küresel ekonomi için yeni bir dönem olarak nitelendiriyor.
Başkan Trump, Truth Social’da Cumartesi günü piyasa tepkisine değinerek oynaklığı “ekonomik bir devrim” olarak adlandırdı ve “Sabredin, kolay olmayacak; ancak nihai sonuç tarihi olacak.” diye yazdı.
Bazı tüketiciler, büyük biletli ürünleri satın almak için acele ederken, diğerleri harcamalarını kısıtlıyor. Best Buy’ın dışında NY1’e konuşan Shawn Lovejoy, “İnsanların gümrük vergisi öncesi stokladığı şeylerin daha çok lüks ürünler olduğunu düşünüyorum. Çünkü bu parayı biriktirip yeni ve pahalı bir ürün için planlamadığınız sürece pek çok insanın bunu yapacağını sanmıyorum.” dedi.
Küresel Piyasalarda Gümrük Tarifesi Depremi Sürüyor
ABD’nin 185 ülkeye yüzde 10 ile yüzde 50 arasında getirdiği gümrük tarifeleri, küresel piyasalarda büyük sarsıntı yarattı. Uzmanlara göre, küresel borsalarda İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en derin düşüş yaşanıyor.
ABD Başkanı Trump, gümrük vergilerinden geri adım atmadı ve piyasadaki düşüşü ilaç almaya benzetti. “Hiçbir şeyin kötüye gitmesini istemem, ama bazen bir şeyi düzeltmek için ilaç almanız gerekir.” ifadelerini kullandı.
Asya Borsalarında Satışlar Hızlandı
Asya borsalarında satışlar hızlandı; Japonya’da işlemler durduruldu. Fed’den hızlı faiz indirimi beklentileri arttı.
Hisse Senetlerinde Sert Düşüş
ABD’li yetkililer, piyasaları altüst eden gümrük vergilerinde geri adım atmayacaklarını belirtirken, hisse senetlerinde sert düşüşler yaşanıyor.
New York Borsası’nda Cuma günü:
Nasdaq endeksi %5,82, S&P 500 endeksi %5,97, Dow Jones endeksi %5,50 oranında geriledi.
ABD’de endeks vadeli kontratlar haftaya düşüşle başladı. Vadeli piyasalarda:
Nasdaq %4,1, S&P 500 %3,4, Dow Jones %2,7 düşüşle işlem görüyor.
Çin’den Misilleme
ABD’nin tarife adımlarına ilk tepkiler gelmeye başladı. Cuma günü Çin, ABD’nin ithal ürünlere getirdiği %34’lük gümrük vergisi artışına karşılık olarak aynı oranda ek tarife uygulayacağını duyurdu.
Çin’le Anlaşma Uzak Görünüyor
Trump, yatırımcıların vergilerin etkilerini kabullenmesi gerektiğini belirterek, ABD’nin dış ticaret açığı çözülene kadar Çin ile bir anlaşmaya varılmayacağını açıkladı. Çin ise misillemenin etkisinin piyasalarda açıkça görüldüğünü ifade etti.
Avrupa Birliği ticaret bakanları ise bugün Lüksemburg’da bir araya gelerek Trump’ın gümrük vergisi paketine nasıl tepki vereceklerini görüşecek.
Trump’tan Geri Adım Beklentisi Vardı
Yatırımcılar, trilyonlarca dolarlık kaybın ardından Trump’ın tarifeleri yeniden gözden geçireceğini umuyordu. Ancak bu beklenti gerçekleşmedi.
Trump’a Tepkiler Artıyor
Amerikan iş dünyasında Trump’a yönelik eleştiriler artıyor. Milyarder yatırımcı Bill Ackman, Trump’ın gümrük vergisi stratejisinin ülkeyi kendi kendini vuran bir ekonomik nükleer kışa sürüklediğini savundu. Ackman, seçmenlerin böyle bir tabloya oy vermediğini söyledi.
Faiz İndirimi Beklentileri Artıyor
Yatırımcılar, gümrük vergileri nedeniyle resesyon tehlikesinin arttığını ve Fed’in Mayıs ayından itibaren faiz indirimine gideceğini öngörüyor. Vadeli işlemlere göre, ABD’de bu yıl beş kez 25 baz puanlık faiz indirimi fiyatlanıyor. Hazine tahvillerinin getirisi ve dolar değeri düşüşte.
Hazine Tahvilleri Geriledi
Artan risk algısıyla tahvil piyasalarında alış yönlü bir seyir izleniyor. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 6 baz puan düşerek %3,94’e indi.