Nöbetçi Eczaneler
Hasan Çelik/TÜRK USA NEWS
New York’un sokaklarında yürüyen, araba süren ya da bisiklet kullanan herkes mutlaka bu sahneyle karşılaşmıştır: Manhattan’ın çeşitli noktalarında yükselen turuncu-beyaz hunilerden çıkan yoğun buhar bulutları.
Bu bacalar, şehrin ikonik sokak manzarasının ayrılmaz bir parçası olsa da, sadece dekoratif bir unsur değiller. Aslında oldukça önemli bir işlevi yerine getiriyorlar. New York’a özgü buhar bacalarının ardında, şehrin 140 yıllık bir altyapı mirası yatıyor.
New York’un 140 Yıllık Buhar Sistemi
Bu dikkat çekici bacalar, Con Edison’un (Con Ed) buhar sistemine hizmet ediyor. İlk olarak 1882’de faaliyete geçen bu sistem, Battery’den 90’lı sokaklara kadar uzanan geniş bir altyapı ağına sahip.
Con Edison’un medya ilişkileri müdürüne göre, işçiler buhar bacalarını, yer altındaki buhar ana borularında bir sızıntı olduğunda veya bu borulara su sızdığında devreye sokuyor. Buhar, bacalar aracılığıyla kontrollü bir şekilde dışarı atılarak altyapı korunuyor ve yaya ile araç trafiği için güvenli bir ortam sağlanıyor.
En önemlisi, bu bacalar tehlikeli değil.
Con Edison sözcüsü bu konuda şu açıklamayı yapıyor:
“New York’un sokaklarında buhar çıkan turuncu bacaları mutlaka görmüşsünüzdür. Pek çok film ve dizide bu manzaraya rastlamak mümkündür. Ancak endişelenmeye gerek yok, çünkü bunlar sadece borulardan sızan veya suyla temas eden buharı dışarı atıyorlar.”
Ayrıca, bu bacalar buharı göz hizasının üzerine yönlendirerek sürücülerin ve yayaların dikkatinin dağılmasını önlüyor.
Buhar Sistemi Kimler Tarafından Kullanılıyor?
Peki, bu geniş buhar sistemi kimlere hizmet veriyor?
Bu dev altyapı, sokaklardan mülklere kadar uzanan 105 mil (yaklaşık 169 km) uzunluğundaki ana hatlardan oluşuyor ve yaklaşık 1.500 müşteriye enerji sağlıyor.
1.500 müşteri sayısı kulağa az gelse de, bu sistemden yararlananlar arasında Manhattan’ın en önemli yapıları bulunuyor. İşte bunlardan bazıları:
• Empire State Binası
• Grand Central İstasyonu
• Madison Square Garden
• Birleşmiş Milletler Binası
Bir Con Edison sözcüsü, buhar hesaplarının yaklaşık %35’inin konut olarak sınıflandırıldığını belirtiyor. Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta var:
“Bir hesap, tek bir apartman dairesini kapsayabileceği gibi, büyük bir bina kompleksini de içerebilir.”
Buhar sistemi çoğunlukla ısıtma, soğutma, sıcak su ve nemlendirme amacıyla kullanılıyor. Ayrıca, hastaneler sterilizasyon işlemlerinde de buhar enerjisinden yararlanıyor.
Buhar Sisteminin Gücü ve Kış Aylarındaki Talep
Yeraltından yükselen hafif ve zıplayan buhar bulutları, gökyüzündeki bulut kümelerine benzese de, bu sistem aslında büyük bir enerji kaynağı.
Con Ed sözcüsüne göre, sistem yılda yaklaşık 15,14 milyar pound (yaklaşık 6,87 milyon ton) buhar üretiyor.
Kış aylarında, ısıtma ihtiyacının artmasıyla birlikte buhar talebi zirveye ulaşıyor.
Buhar Sistemine Dair İlginç Bilgiler
Con Edison’un dört adet yalnızca buhar üreten istasyonu ve bir adet hem buhar hem elektrik üreten istasyonu bulunuyor.
Ancak şirketin ana odak noktası elektrik üretimi değil, müşterilere enerji sağlamak.
New York’un ikonik buhar sistemi hakkında bazı ilginç ve tarihî bilgiler:
• Buhar sistemi 1882 yılında hizmete girdi.
• New York’ta buharla çalışan ilk bina, Wall Street ile Broadway’in köşesinde bulunan United Bank Binası’ydı.
• Şehirdeki ilk buhar enerjisi bölgesi, 1882’de yalnızca 62 müşteriye hizmet veriyordu ve toplam 3 mil uzunluğunda bir buhar ana hattına sahipti.
• Con Edison, bu sistemi 1936 yılında satın aldı.
• Şirket, buhar sistemini uzaktan ve gerçek zamanlı olarak izlemek için en yeni teknolojileri kullanıyor ve karbon salınımını azaltmak için çevreci çözümler araştırıyor.
New York’un 140 yıllık buhar bacaları, yalnızca şehrin tarihî altyapısının bir parçası değil, aynı zamanda modern Manhattan’ın enerji sisteminin de temel taşlarından biri olmaya devam ediyor.